Dodenherdenking 2025

Op 4 mei 2025 vond de Dodenherdenking plaats bij het herdenkingsmonument in het Heerma van Vossplantsoen. Vanuit het Trouwkerkje liepen vele belangstellenden in een stille tocht naar de herdenkingsplek. Daar werden toespraken gehouden, kransen gelegd en werd om 20.00 uur twee minuten stilte in acht genomen.

De volledige toespraak van burgemeester Marina Starmans leest u hier.

 

Geachte aanwezigen, beste inwoners van Etten-Leur,

Vanavond komen we samen in stilte. Stilte om te herdenken. Stilte om respect te betuigen aan hen die hun leven gaven voor onze vrijheid. Stilte om na te denken over de lessen die wij uit het verleden mogen trekken.

Op 4 mei herdenken we niet alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, maar ook zij die in latere conflicten en vredesmissies een waardevolle bijdrage hebben geleverd, vaak onder zware omstandigheden. Hun offers herinneren ons eraan hoe kostbaar vrede is, en hoe groot de verantwoordelijkheid is om die te beschermen.

Herdenken vraagt iets van ons. Het vraagt dat we de tijd nemen. Dat we durven kijken door de ogen van de ander. Dat we proberen te begrijpen, wat misschien nooit helemaal te bevatten is. Herdenken is stilstaan bij het onzegbare.

Soms zijn woorden zelfs overbodig. Maar wat kunnen we wél doen, dat is beseffen dat we elkaar nodig hebben, toen, nu en in de toekomst.

Ik wil mijn diepe dank en respect uitspreken aan onze veteranen. Ook de provincie Noord-Brabant toont waardering voor veteranen met de uitreiking van de “provinciale veteranenpenning”. Met de introductie van deze penning onderstreept onze provincie haar betrokkenheid bij veteranen en hun families. Het initiatief wordt gezien als een belangrijke stap in het zichtbaar maken van de inzet en offers van deze bijzondere groep.  Veteranen weten als geen ander wat het betekent om vrijheid te verdedigen. Velen van hen dienden ver van huis, in moeilijke omstandigheden, met moed en toewijding. Ook op hun families en vrienden had dit grote impact. Vandaag eren we de veteranen, net als allen die zich inzetten voor onze veiligheid, toen, nu en in de toekomst.

In Etten-Leur wordt op tal van plekken de herinnering aan de oorlog levend gehouden. Monumenten, gedenkplaten, verhalen, ze helpen ons om stil te staan bij het verleden. Maar het echt begrijpen, echt voelen wat er is gebeurd, is bijna onmogelijk voor hen die het niet hebben meegemaakt.

Juist daarom is het des te belangrijker dat we blijven vertellen. Blijven herinneren. Blijven herdenken. Toen, nu en in de toekomst.

We leven in een wereld waarin vrede en veiligheid niet gegarandeerd zijn. Terwijl wij hier samenkomen, worden elders steden verwoest en gezinnen uit elkaar gerukt. De beelden en de verhalen uit deze oorlogsgebieden doen ons beseffen hoe kwetsbaar vrijheid is. Het is een harde realiteit die ons aanzet tot reflectie.

Wat kunnen wij doen om onze samenleving sterk en weerbaar te maken en te houden?

Hoe kunnen wij bijdragen aan een wereld waarin conflicten niet met geweld, maar met dialoog worden opgelost?

Vrijheid vraagt om verantwoordelijkheid. Het is niet slechts een recht, maar ook een opdracht. Een opdracht om waakzaam te blijven, om op te komen voor rechtvaardigheid, om te zorgen voor elkaar. Toen, nu en in de toekomst.

Dit jaar vieren we 80 jaar vrijheid in Nederland.

Vorig jaar stonden we hier in Etten-Leur stil bij de bevrijding van onze stad op 30 oktober 1944, door de Timberwolves, de 104e Infanterie Divisie van het Amerikaanse leger. 80 jaar zonder oorlog op ons grondgebied is een groot goed. Een kostbaar voorrecht dat we moeten koesteren.

In deze tijd is het belangrijker dan ooit, dat we ons realiseren hoe kwetsbaar onze samenleving is. We worden geconfronteerd met crises die ons dagelijks leven beïnvloeden, van natuurrampen tot cyberaanvallen, van economische onzekerheid tot handelsoorlogen.

Dit vraagt van ons dat we zelfredzaam en weerbaar zijn. Dat we niet alleen vertrouwen op de overheid of instanties, maar ook op onszelf én op elkaar.

We moeten voorbereid zijn op onverwachte situaties en leren omgaan met tegenslagen. Dat betekent niet alleen dat we praktisch voorbereid zijn, maar ook dat we als gemeenschap sterk staan. Zelfredzaamheid betekent dat we weten hoe we moeten handelen in crisissituaties, maar ook dat we bereid zijn om een helpende hand te bieden aan onze buren, vrienden en familie.

Want juist in tijden van crisis groeien we dichter naar elkaar toe én versterken we het gevoel van cohesie en samenzijn. Het gevoel van een hechte gemeenschap.

Ook daarom moeten we dus blijven herdenken. Niet alleen om terug te kijken, maar om vooruit te leren. Om onze kinderen te vertellen wat vrijheid werkelijk betekent. Om samen een toekomst te bouwen waarin vrijheid niet slechts een herinnering is, maar een levende werkelijkheid. Toen, nu en in de toekomst.

Mahatma Gandhi zei ooit:

“De zwakken kunnen nooit vergeven. Vergeving is het kenmerk van de sterken.”

We leven in vrijheid en daarmee kunnen we de keuze maken om elkaar te begrijpen, om te verzoenen, om haat geen kans te geven. Het vraagt moed om elkaar de hand te reiken en met elkaar het gesprek te blijven aangaan,  zelfs wanneer de verschillen groot lijken.

 

Hier in Etten-Leur hebben we in de afgelopen jaren talloze voorbeelden gezien van mensen die zich inzetten voor onze gemeenschap.

Mensen die omkijken naar hun buren, die vrijwilligerswerk doen, die opstaan tegen onrecht en die bijdragen aan een samenleving waarin we samen sterk staan.

Vanavond zijn we stil. Maar laten we morgen spreken. Met elkaar. Met onze kinderen. Over wat er was en wat nooit meer mag zijn. Over wat vrijheid vraagt en wat het geeft.

Laten we herdenken. Laten we leren. En laten we samen blijven bouwen aan vrijheid.

Toen, nu en in de toekomst.

Zo schreef Anne Frank in haar dagboek:

“Ik blijf geloven, ondanks alles, in de innerlijke goedheid van de mens,”

Als zij dat kon, kunnen wij dat ook.